Naslovna strana

(Fotografija preuzeta sa Facebook strane Artis centra)

Časopis Nacionalnog komiteta Međunarodnog saveta muzeja ICOM Srbija (International Council of Museums – ICOM) je u svom 10. broju (decembar, 2019) objavio tekst pod naslovom „Dijalog sa živom istorijom”, posvećen izložbi „Kneginja Jelisaveta – Dugo putovanje kući” koja je bila postavljena u Istorijskom muzeju Srbije u Beogradu od 15. septembra do 14. novembra 2019. godine.

Autorka članka Suzana Spasić podsetila je čitaoce da je izložba tokom dva meseca svog trajanja privukla najrazličitiju publiku – „od najstarijih do najmlađih, od republikanaca do rojalista, od Beograđana do onih koji su kilometrima putovali kako bi sreli kneginju Jelisavetu Karađorđević i sagledali njenu nikada ranije izlaganu zaostavštinu” – i istakla značaj ove jedinstvene postavke: „Sredinom septembra, pred samo otvaranje izložbe Kneginja Jelisaveta – Dugo putovanje kući na fasadi Istorijskog muzeja Srbije na Trgu Nikole Pašića u Beogradu osvanuo je veliki baner koji je izložbu najavio, a na njemu pored naslova, portret kneginje Jelisavete Karađorđević. Iznad samog bilborda nalazi se mesto za zastavu koja se vijorila i tokom čitavog trajanja ove izložbe. I upravo ovaj slučajni, ali veoma simbolični prizor, ostavljao je utisak na prolaznike. Dugo putovanje kući nekada prognane, pomalo zaboravljene, a zatim ponovo dobrodošle članice Doma Karađorđevića. U toj slici ‘sa ulice’ kao i u intrigantnom naslovu izložbe, očitala se i tragika jednog vremena, ali i neobična ličnost kneginje Jelisavete koja je poslednje tri decenije posvetila ispravljanju nepravde koja je naneta  njenoj porodici. I tu se krije i sva posebnost ove izložbe, koju je odlično prepoznala i autorka Tamara Ognjević: da je kneginja Jelisaveta Karađorđević živa istorijska ličnost, čiji život i poreklo mogu da nam ispričaju mnogo toga, predstavljajući autentičnu istoriju porodice kroz dela likovne i primenjene umetnosti, fotografije, upotrebne predmete, pisma, dnevnike i druge artefakte.” Dalje…

Izložba „Kneginja Jelisaveta – Dugo putovanje kući” svečano će biti otvorena u Istorijskom muzeju Srbije (Trg Nikole Pašića 11, Beograd) u nedelju, 15. septembra 2019. godine.

Nakon uvodnih reči dr Dušice Bojić, direktorke Istorijskog muzeja Srbije, msr Tamare Ognjević, direktorke Artis centra i autorke izložbe, kao i same kneginje Jelisavete Karađorđević, izložbu će svečano otvoriti Aleksandar Tiso Demidov, direktor međunarodnog fonda Demidov i predstavnik ove ugledne plemićke porodice.

Izložba „Kneginja Jelisaveta – Dugo putovanje kući” svojevrsni je omaž kneginji Jelisaveti Karađorđević, kćeri kneza Pavla i kneginje Olge, jedinoj devojčici i poslednjem članu vladarskog doma Karađorđevića rođenom u Kraljevini Jugoslaviji 1936. godine, nekoliko godina uoči progona dinastije iz zemlje. Realizuje se u saradnji Istorijskog muzeja Srbije i Artis centra, u sklopu projekta „Genaologije starih srpskih porodica”, čiji je autor dr Dušica Bojić. Izložba pripoveda o životu i radu kneginje Jelisavete, ali i ukazuje na poreklo ove ugledne pripadnice kraljevske porodice, humaniste, filantropa i prve ličnosti iz porodice Karađorđević koja se vratila na tlo bivše Jugoslavije 1987. godine, posle višedecenijskog progona.

Cilj izložbe je da osvetli jednu istorijsku ličnost, rođenu u kraljevskom domu, koju su nepredvidivi sticaj društveno-političkih okolnosti i lične osobine naveli da pređe put od kneginje do građanke, od aristokratkinje povlašćene rođenjem, do savremene žene koja oblikuje svoj novi status i angažovanje. Utemeljena, s jedne strane, na istraživanjima kneginjine lične zaostavštine (slike, fotografije, prepiska, knjige, arhivska građa, predmeti likovne i primenjene umetnosti, kao i umetničkih zanata) i na sveobuhvatnom uvidu u istorijsku i umetničku građu vezanu za kneginju Jelisavetu i njenu porodicu, a sa druge na kreativnom potencijalu kako same kneginje koja godinama unazad piše, slika i fotografiše, tako i na delima savremenih dizajnera, inspirisanih kneginjom Jelisavetom, izložba predstavlja jedinstvenu sintezu dokumentarnog i kreativnog, istorijskog i savremenog. Dalje…