Otvorena izložba “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944-53”

» Princeza Jelisaveta » Događaji » Otvorena izložba “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944-53”

Otvorena izložba “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944-53”

Istorijski muzej Srbije svečano je otvorio izložbu “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944-53” autora dr Srđana Cvetkovića, naučnog saradnika Instituta za savremenu istoriju, u sredu, 16. aprila 2014. godine, u 18 časova, na platou na trgu Nikole Pašića. Na otvaranju su govorili dramski pisac Dušan Kovačević, književnik Dragoslav Mihailović, Ljiljana Pekić, udovica književnika Borislava Pekića, Njeno Kraljevsko Visočanstvo princeza Jelisaveta Karađorđević, Miroslav Živković, v.d. direktora Istorijskog muzeja Srbije, i autor izložbe dr Srđan Cvetković.

Dušan Kovačević se prisutnima obratio rečima: “Ova izložba je svojevrsna poruka da nijedan zločin ne sme biti zaboravljen i ostati nekažnjen. Oni koji su ubijali 1945. godine nisu verovali da će žrtvama njihovog terora biti ukazano osnovno ljudsko poštovanje. Mi smo ovde da to učinimo između ostalog i ovom izložbom. Ovo nije poziv na nove podele već podstrek da se nastradalim građanima Srbije podigne spomenik. Nadam se da će se to jednog dana dogoditi.”

Princeza Jelisaveta Karađorđević je pozdravila okupljene građane i rekla da je srpski narod vekovima bio ubijan i obespravljen ali da se sada probudio: “Pred nama imamo izložbu u ime istine koja je nezadrživa. Istine koja će opomenuti sve u budućnosti da ne čine takve događaje.”

Autor Srđan Cvetković je istakao da izložba govori o teškim stradanjima i ubistvima bez suda, političkim osuđenicima, Golom Otoku, mukama seljaka u vreme otkupa i kolektivizacije, političkoj kulturi toga doba i progonima: “Prvi cilj je da progovorimo o tome, ne da bi delili Srbiju, jer nas nije vodila mržnja, nego želja da suočimo deo društva iporazgovaramo o tim teškim temama, kako bi unapredili političku kulturu kod nas, toleranciju i razumevanje.”

Pozivnica za otvaranje izložbe "U ime naroda!"

Otvaranju izložbe su prisustvovali brojni građani, među kojima su se našli i Vuk Drašković i reditelj Goran Marković.

Izložba “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944–53” je prva muzejska postavka u Srbiji o višedecenijskim tabu temama: likvidacijama i suđenjima “narodnim neprijateljima”, Golom otoku i drugim logorima, prinudnom otkupu i kolektivizaciji, izborima, kultu ličnosti i političkoj kulturi toga vremena.

Postavka inovativno i smelo na savremen način prezentuje rezultate decenijskih istorijskih istraživanja autora izložbe i drugih pojedinaca i institucija i približava široj javnosti brojne zločine počinjene U IME NARODA u periodu posleratnog revolucionarnog terora, nastojeći da kroz kritički odnos prema totalitarnom nasleđu i zločinima iz naše skorije prošlosti doprinese afirmaciji demokratske političke kulture.

Posetioci će u okviru četiri scensko–tematske celine moći da vide više od 1000 eksponata koji obuhvataju dokumente o “narodnim neprijateljima” i lokacijama masovnih grobnica, originalne akte OZN–e i drugu arhivsku građu, autentične fotografije, lične predmete stradalih, kao i audio i video zapise sa svedočenjima savremenika i potomaka o masovnim likvidacijama počinjenim staljinističkim metodama. Ove scene će prikazati kako su izgledale likvidacije “narodnih neprijatelja”; Goli otok i drugi komunistički logori; kolektivizacija i prinudni otkupi i kakvi su bili prvi posleratni izbori, kult ličnosti, ideologija i propaganda tog vremena.

Posetioci će imati priliku da se upoznaju sa merama revolucionarnih vlasti u prvoj dekadi komunističkog režima, koje su podrazumevale potpuno ukidanje ili restrikciju verskih prava i progon sveštenstva, političku represiju nad “narodnim neprijateljima” prinuđenim na emigraciju, kao i sa merama nove AGITPROP kulturne politike, u kojoj je sve bilo podređeno kultu ličnosti i novoj revolucionarnoj ideologiji uključujući i same umetnike i njihovo stvaralaštvo.

Pored autora dr Srđana Cvetkovića, u realizaciji izložbe “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944–53” su učestvovali organizator Zorica Marinković, stručni saradnici Nemanja Dević, Ana Panić i Nebojša Damnjanović, arhitekta postavke Marko Dimitrijević, tehničku podršku su pružili Vladimir Čvorović i Branislav Mrkojević, dok je grafički dizajn realizovao Ivan Benusi.

Izložbu prati monografija “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944–53” u izdanju kuće Evro-Đunti, koja će doprineti da prikupljeni materijali postanu dostupni istraživačima i ostalim zainteresovanima. Autori ove ilustrovane enciklopedije uputili su poziv građanima da kupovinom knjige u pretprodaji pomognu postavljanje izložbe, a imena kupaca-donatora objavljena su na listi donatora i sponozora, javno izloženoj u holu Muzeja. Građani su mogli da se pretplate na knjigu uplatom od 950 dinara na račun suorganizatora izložbe Udruženja političkih zatvorenika i žrtava komunističkog režima, a sva sredstva koja su prikupljena na ovaj način biće utrošena za organizaciju programa na izložbi. Pretplatnici svoj primerak monografije “U ime naroda! Politička represija u Srbiji 1944-53” mogu preuzeti u prostorijama Istorijskog muzeja Srbije ili u Institutu za savremenu istoriju, a svi ostali zainteresovani knjigu mogu kupiti na samoj izložbi.

U okviru pratećeg programa predviđen je niz interaktivnih i multimedijalnih sadržaja, poput projekcija igranih i dokumentarnih filmova, tribina i predavanja, na kojima će svoja iskustva i istraživanja na ovu temu predstaviti i delegacije iz Slovenije, Poljske, Mađarske i drugih zemalja.

Izložba je otvorena do 31. avgusta 2014. godine, a tokom njenog trajanja – svake srede od 17 časova – autor izložbe će zainteresovane posetioce stučno voditi kroz postavku.

Izložbu je podržalo Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.

Više o izložbi “U ime naroda” i njenim pratećim programima možete saznati na sajtu Istorijskog muzeja Srbije i Facebook strani same izložbe.